Prawoślaz lekarski – gatunek rośliny zielnej należący do rodziny ślazowatych. Pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego. W Polsce jest kenofitem, jako gatunek dziko rosnący występuje na niżu, jest także uprawiany.
Bylina. Kwitnie od lipca do sierpnia. Siedlisko: solniska, murawy, łąki, rowy
Roślina lecznicza
Surowiec zielarski:
Korzeń prawoślazu i liść prawoślazu. W korzeniu występuje śluz jako główny składnik czynny, pektyny, skrobia, sacharoza, olej tłusty, związki białkowe, asparaginę i betainę, lecytynę, składniki mineralne i inne. W liściu – śluz sięgający zawartości nawet 10%, olejek lotny, kwasy organiczne, związki flawonowe, skopoletyna i inne.
Działanie:
Surowce używane do wyrobu preparatów przeciwkaszlowych jako środki powlekające, łagodzące, osłaniające. Pomagają w stanach zapalnych przewodu pokarmowego – podrażnieniach, uszkodzeniach nabłonka, wrzodach żołądka, nadkwaśności, zaparciach, w schorzeniach górnych dróg oddechowych takich jak nieżyt oskrzeli i gardła z kaszlem. Ze względu na brak składników silnie działających i przyjemny smak często stosowane w pediatrii. Zewnętrznie w postaci kataplazmów do okładów zmiękczających. Ostatnio wykazano, że śluz zawarty w korzeniach i liściach przy podaniu pozajelitowym wywiera działanie hipoglikemiczne.
Zbiór i suszenie:
Roślina ta uprawiana jest do celów farmaceutycznych. Korzenie uzyskuje się z roślin dwuletnich na jesieni. Bezpośrednio po zbiorze korzeń jest zazwyczaj pozbawiony kory pierwotnej, jest to korzeń prawoślazu tzw. okorowany. W celu zachowania jasnej barwy korzeń okorowany powinien być suszony w temperaturze 40 °C. Liście łodygowe zbierane są przed kwitnieniem i suszone na powietrzu w cieniu.
Sztuka kulinarna: sproszkowane korzenie podgrzewane z cukrem tworzą delikatną, słodką masę, stosowaną w cukiernictwie. Zawierają skrobię, pektyny, asparaginę, sole mineralne, garbniki, betainę.
Roślina ozdobna. Czasami jest uprawiany w celach ozdobnych. W uprawie wymaga gleby głębokiej, dobrze nawożonej i wilgotnej.
