OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Farbownik lekarski – gatunek rośliny z rodziny ogórecznikowatych. Potocznie funkcjonują także nazwy: wołowe ziele, wołowy język, czerwieniec. Łodyga Wzniesiona, prosta, szorstko owłosiona. Osiąga wysokość 30-90 cm. Pochodzi ze strefy umiarkowanej Europy oraz Turcji. Rozprzestrzenił się jednak po świecie i obecnie występuje w całej niemal Europie (brak go w Anglii i Islandii), w Ameryce Północnej na znacznych obszarach USA i Kanady, w Rosji, Japonii oraz w niektórych krajach Ameryki Środkowej, Południowej i Afryki. W Polsce na niżu i pogórzu występuje pospolicie. Rośnie na rumowiskach, wysypiskach, przydrożach, nieużytkach, w szczelinach płyt chodnikowych i na murach miejskich.
Bylina, hemikryptofit. W pierwszym roku z ziemi wyrasta jedynie rozeta liści odziomkowych. W latach następnych wyrasta łodyga z kwiatami. Kwitnie od maja do października. Kwiaty równoczesne, owadopylne, zapylane głównie przez błonkówki. Roślina miododajna.
Roślina lecznicza
Surowiec zielarski: ziele, lub korzeń, czasami razem ziele z korzeniem. Zawiera m.in. alkaloidy (cynoglossyna, konsolidyna) alantoninę, cholinę, antocyjany, śluzy, kwas krzemowy, garbniki.
Zastosowanie: Stany zapalne gardła i oskrzeli, zapalenie dziąseł, paradontoza, suche zapalenie skóry, suchy łupież, suche wypryski i ropnie, spowodowane zabiegami kosmetycznymi podrażnienie skóry, oparzenia i odleżyny, rany i oparzenia narządów płciowych, świąd odbytu, owrzodzenia podudzi, zastoje limfatyczne i obrzęki węzłów chłonnych, stłuczenia, krwiaki, nieżyty przewodu pokarmowego spowodowane wrzodami, zapalenie jelita grubego, zapalenie płuc, kaszel, zapalenie piersi.
Zbiór i suszenie: ziele należy zbierać w okresie kwitnienia, korzeń wczesną wiosną lub jesienią. Suszyć w przewiewnym miejscu, w cieniu.
Działanie: roślina stosowana dawniej w medycynie ludowej, najczęściej w postaci naparu z ziela lub odwaru z ziela i korzenia. Pobudza podziały komórkowe, stymuluje wzrost i odbudowę nabłonka, tkanki kostnej, chrzęstnej i przyspiesza przemianę materii. Na skórę i błony śluzowe działa przeciwzapalnie, łagodzi nieżyt oskrzeli. Wykazuje też działanie przeciwnowotworowe.
Roślina miododajna. Z jednego hektara powierzchni obsianej farbownikiem lekarskim pszczoły uzyskują około 170 kg miodu i około 40 kg pyłku.
